świekier
świekier (język polski)[edytuj]
- wymowa:
- IPA: [ˈɕfʲjɛ̇cɛr], AS: [śfʹi ̯ėḱer], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• podw. art.• i → j
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik świekier świekrowie dopełniacz świekra świekrów celownik świekrowi świekrom biernik świekra świekrów narzędnik świekrem świekrami miejscownik świekrze świekrach wołacz świekrze świekrowie
- przykłady:
- (1.1) (…) tak dawniej jak i dzisiaj u ludu, który tej nazwy w wielu stronach używa, świekier, świokier, świekra, świokra, świekrucha oznacza tylko rodziców męża, a teść i teścia – rodziców żony.[4]
- (1.2) I przyjął go wdzięcznie świekier jego, ojciec dziewki onej, a mieszkał u niego, przez trzy dni, i jedli i pili i nocowali tam.[5]
- składnia:
- hiperonimy:
- (1.1) powinowaty
- (1.2) powinowaty
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- Według Zbigniewa Gołąba zabytek kentumowy, od prasłowiańskiej formy svek(ъ)krъ; poświadczone we wszystkich językach słowiańskich np. rosyjskie svëkor, dopełniacz svëkra. Reinhold Trautmann rekonstruował kentumową postać *su̯ekura przeciwstawną satemowemu litewskiemu šēšuras, staroindyjskie śváśura-, awestyjskie xvasura- ts., PIE *su̯ek'uro- "pan drugiego rodu, drugiej grupy rodowej" (podobnie Václav Machek, Etymologický slovník jazyka českého a slovenského, Praga 1957, s. 487)[6].
- uwagi:
- tłumaczenia:
- (1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: teść
- źródła:
- ↑ Hasło „pokrewieństwa” w: Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, 1900–1903.
- ↑ Słownik języka polskiego, red. Witold Doroszewski, t. VIII, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969, s. 1345.
- ↑ Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VI: S-Ś, Warszawa 1900–1927, s. 779.
- ↑ Z. Gloger: Encyklopedia staropolska
- ↑ Biblia Gdańska
- ↑ Zbigniew Gołąb, O pochodzeniu Słowian w świetle faktów językowych, Kraków 2004, s.81, ISBN 83-242-0528-4.